Σύνταξη άρθρου: Ευτυχία Κρυστάλλη

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Ένα Ίδρυμα μοναδικό

Το Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας χρήζει ιδιαίτερης σημασίας καθώς είναι το μοναδικό Ελληνικό Ινστιτούτο του εξωτερικού στον κόσμο. Ως ίδρυμα δεν είναι ακριβώς αντίστοιχο, φέρ´ειπείν, του Γαλλικού Ινστιτούτου ή του Ινστιτούτου Γκαίτε στην Αθήνα. Δεν είναι μορφωτικό ινστιτούτο αλλά ερευνητικό. Το Ινστιτούτο στεγάζεται στο κτήριο της Φλαγγινείου Σχολής και συμπεριλαμβάνει το Μουσείο του Ινστιτούτου και τον Ελληνορθόδοξο Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου.

Το Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας υπάγεται συνδυαστικά στο ελληνικό Υπουργείο Παιδείας και στο Υπουργείο Εξωτερικών. Την πνευματική – ερευνητική και διοικητική εποπτεία την έχει όμως η Ακαδημία Αθηνών.

Μοναδική είναι η Βιβλιοθήκη του Ινστιτούτου με σπάνιες εκδόσεις και χειρόγραφα, με κρατικά, εκκλησιαστικά και άλλα έγγραφα ήδη από τους τελευταίους χρόνους του Βυζαντίου.

Τέλος, εξαιρετικά μεγάλης αξίας είναι και η περιουσία σε ακίνητα του Ινστιτούτου καθώς σε αυτή περιλαμβάνονται μερικά από τα πιο περιώνυμα κτήρια της Βενετίας.

Το κύρος, η μοναδικότητα και η σημασία για τον Πολιτισμό και τις Επιστήμες του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας είναι μακράν σημαντικότερα ενός τυπικού Ινστιτούτου. Ας δούμε τους λόγους.

Η Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας

Έλληνες (Ρωμιοί) είναι εγκατεστημένοι στη Βενετία από αιώνες με σημαντική παρουσία ήδη από τη Φραγκοκρατία (13ος αιώνας). Ακμάζει όμως η Ελληνική Κοινότητα πληθυσμιακά, οικονομικά και πνευματικά μετά την Άλωση. Το 1498 ιδρύεται επισήμως η Ελληνική Αδελφότης της Βενετίας.

Με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, με πρωτοβουλία της Ελληνικής Αδελφότητας, ιδρύθηκε το Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών. Άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες του το 1958, ενώ η ιδέα σύστασής του είχε γεννηθεί ήδη από το 1949. Η ελληνική κοινότητα διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο στην ίδρυσή του καθώς έχει προικοδοτήσει το Ινστιτούτο με μεγάλης ιστορικής και πολιτιστικής αξίας εικόνες καθώς και κάθε είδους κειμήλια. Αυτά όλα είχαν παραχωρηθεί ως δωρεές στην Ελληνική Αδελφότητα και στην ελληνική εκκλησία της Βενετίας από τους εκεί Έλληνες ανά τους αιώνες της παρουσίας τους.

Τζιοβάννι Αντόνιο Κανάλ (Καναλέττο), άποψη του Ανακτόρου των Δόγηδων της Βενετίας, 18ος αιώνας

Το ερευντικό έργο του Ινστιτούτου

Οι ερευνητές του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας, Έλληνες και ξένοι, αναδιφούν στα πλουσιότατα και γεμάτα παγκόσμιους θησαυρούς Αρχεία του, ερευνούν τα λοιπά αρχεία του ελληνιστικού, ρωμαϊκού, βυζαντινού, ευρωπαϊκού και οθωμανικού κόσμου και εδραιώνουν τη γνώση μας για τους επάλληλους αυτούς πολιτισμούς. Η παρουσία τους σε διεθνείς δημοσιεύσεις είναι μεγάλη, τακτική και διεθνώς αναγνωρισμένη. Οι δημοσιεύσεις αυτές καθώς και τα νέα του Ινστιτούτου δημοσιεύονται στο ετήσιο περιοδικό του. Στο περιοδικό αυτό βρίσκει κανείς, εκτός των άλλων, τα ερευνητικά προγράμματα και τις υποτροφίες του Ινστιτούτου.

Σε γενικές γραμμές το Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας έχει ευρύ πεδίο έρευνας και μελέτης περιλαμβάνοντας αποκλειστικά βυζαντινές και μεταβυζαντινές σπουδές με ειδίκευση στην έρευνα της βενετοκρατούμενης Ελλάδας. Η ειδίκευση αυτή είναι υποχρεωτική καθώς περιλαμβάνεται στους όρους της ιδρυτικής συμφωνίας μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Ιταλικού Κράτους.

Ο ρόλος του Ινστιτούτου

Η σημασία του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας για την επιδραστικότητα της σύγχρονης Ελλάδας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι είναι απλώς κολοσσιαία… Αν μπει κανείς στις ιστοσελίδες του (μέσα στο άρθρο μας παραθέτουμε τους ανάλογους υπερσυνδέσμους) αντιλαμβάνεται ΕΠΑΚΡΙΒΩΣ περί τίνος πρόκειται.

Πολύ σοφά η Ελληνική Πολιτεία έχει αποφασίσει να εμπλέκονται στη λειτουργία του τρεις θεσμοί: Η Ακαδημία Αθηνών, το Υπουργείο Παιδείας και το Υπουργείο των Εξωτερικών. Αυτή η σύνθεση είναι εντελώς ΑΝΑΓΚΑΙΑ και καλύπτει πλήρως το ευρύ φάσμα δράσης ενός τέτοιου Ιδρύματος.

Και λίγη ιστορία…

Φλαγγίνειος Σχολή της Βενετίας

 

Ηλ. Ταχ. : [email protected]

Ευτυχία Κρυστάλλη
Πολιτικός Επιστήμονας-Διεθνολόγος