Σύνταξη άρθρου: Λίνα Ριζκάλα

Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Ουρανός

*Η κα. Λίνα Ριζκάλα είναι οικονομολόγος

Χρήματα και γονείς

Οι περισσότεροι γονείς αποφεύγουν να μιλήσουν στα παιδιά τους για χρήματα καθώς θεωρείται θέμα άϋλο, αμήχανο, ίσως τρομακτικό, που αφορά στους ενήλικες. Συνήθως τα παιδιά μαθαίνουν για τα χρήματα από τον περίγυρό τους ή από το σχολείο. Πολλές φορές λαμβάνονται πληροφορίες και υιοθετούνται απόψεις, που δε συμβαδίζουν με τα οικογενειακά πιστεύω ή που οδηγούν σε ανεύθυνες συμπεριφορές. Οι διαφημίσεις στην τηλεόραση, όπου όλα είναι άψογα και λειτουργικά έχουν λόγου χάρη ένα μερίδιο ευθύνης. Όπως ευθύνη έχει και ο σχολικός/κοινωνικός περίγυρος των παιδιών, όπου η ανάγκη της κοινωνικοποίησης έχει τους δικούς της κανόνες και απαιτήσεις…

Μαθαίνοντας στα παιδιά

Στην καθημερινή μας ζωή η γενική έννοια του χρήματος άπτεται τριών βασικών προσεγγίσεων: στο πώς κερδίζονται τα χρήματα, στο πώς ξοδεύονται και στο πώς αποταμιεύονται. Το να εξοικειωθούν οι νέοι από πολύ νωρίς και με τους τρεις είναι ένα σημαντικό εφόδιο για τη ζωή τους. Αν δε κατανοήσουν και τους ευρύτερους μηχανισμούς πίσω από το πράγμα, ακόμη καλύτερα.

Τα περισσότερα μικρά παιδιά έχουν δει να βγάζετε χρήματα από το πορτοφόλι σας και να πληρώνετε για αγαθά και υπηρεσίες. Ξέρουν δηλαδή ότι πρέπει να πληρώσετε για να αποκτήσετε κάτι. Αυτό που δεν έχουν καταλάβει είναι τι είναι τα χρήματα και πώς έφθασαν στο πορτοφόλι σας.

Χάλκινοι οβολοί και χάλκινο τάλαντο, Νομισματικό Μουσείο, Ιλίου Μέλαθρον

Μπορείτε να τους εξηγήσετε ότι τα πολύ παλιά χρόνια, που δεν υπήρχαν χρήματα, ο κόσμος έκανε ανταλλαγές. Αν ένας καλλιεργούσε μήλα ή σιτάρι αλλά χρειαζόταν λάδι, έβρισκε κάποιον που καλλιεργούσε λάδι και χρειαζόταν μήλα ή σιτάρι, συμφωνούσαν σε μια σχέση ανταλλαγής και έτσι και οι δύο αποκτούσαν αυτό που χρειάζονταν. Τι θα γινόταν όμως αν ο ένας είχε αγελάδες και ο άλλος, ας πούμε, βιβλία; Πώς κουβαλάς μια αγελάδα μαζί σου, όταν ψάχνεις να βρεις κάποιον που να έχει βιβλία και να χρειάζεται μια αγελάδα; Πως καθορίζεις τη σχέση ανταλλαγής – δηλαδή πόσα βιβλία αντιστοιχούν σε μια αγελάδα; Και αν αυτός που έχει βιβλία ΔΕ θέλει αγελάδα ή τα βιβλία του δεν αξίζουν όσο η αγελάδα; Καθόλου πρακτικό σύστημα, λοιπόν, αυτό της ανταλλαγής.

Το χρήμα

Σκέφτηκαν λοιπόν οι άνθρωποι και χρησιμοποίησαν τρία πολύτιμα μέταλλα – τον χρυσό, το ασήμι και τον χαλκό – για να φτιάξουν νομίσματα. Τα νομίσματα έλυναν πολλά προβλήματα. Ήταν μικρά και μπορούσες να τα κουβαλήσεις, είχαν διάφορες αξίες, οπότε μπορούσες να «κατατμήσεις» την αγελάδα, και επειδή είχαν αξία ως μέταλλα, όλοι δέχονταν να τα λάβουν και να τα πληρώσουν ή να πληρωθούν με αυτά. Κι από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι της ιστορίας του χρήματος. Σήμερα, η εξέλιξη είναι να έχουμε μεταλλικά νομίσματα και τραπεζογραμμάτια, δηλαδή μεταλλικά λεφτά και χάρτινα. Στην Ευρώπη χρησιμοποιούμε το Ευρώ € ένα κοινό νόμισμα σε 19 χώρες.

Νομισματικό Μουσείο, Ιλίου Μέλαθρον

Μερικές ιδέες, ώστε να εξοικειωθούν τα παιδιά με τα χρήματα:

  • δείξτε τους και ονοματίστε ένα από το κάθε κέρμα (λεπτό, δίλεπτο, κ.λπ.).
  • Δώστε τους μια χούφτα κέρματα και ζητήστε τους να τα χωρίσουν σε όποια κατηγορία/είδος κρίνουν και στη συνέχεια να τα μετρήσουν.
  • Εξηγήστε τους τη σχέση μεταξύ των κερμάτων (π.χ. ένα ευρώ αντιστοιχεί σε 100 λεπτά). Στη συνέχεια ζητήστε τους να σας συμπληρώσουν ένα ευρώ χρησιμοποιώντας 20-λεπτα, 50-λεπτα, και ούτω καθεξής.
  • Εξηγήστε τους τι μπορεί να αγοράσει κανείς με 50 λεπτά, 1 ευρώ κ.λπ. . Η λίστα με τα ψώνια είναι ένα καλό σύνολο προϊόντων για αυτό το παιχνίδι.
  • Για μεγαλύτερα παιδιά, βάλτε τους ως στόχο να μαζέψουν ένα κέρμα του ευρώ από κάθε χώρα της Ευρωζώνης. Η συλλογή είναι πάντα καλή εκπαίδευση!
  • Αγοράστε τους έναν κουμπαρά.
  • Δώστε τους χρήματα για να πληρώσουν οι ίδιοι το παγωτό τους, φέρ’ ειπείν. Όταν επιστρέψουν με τα ρέστα, μετρήστε τα μαζί τους. Αυτό λέγεται: Κάνω λογαριασμό!

Το χρήμα είναι μέσο για να ζήσει κανείς αξιοπρεπώς, να πραγματοποιήσει τα όνειρά του. Χρειάζεται όμως σύνεση στον χειρισμό του και δεν είναι εύκολο να την έχει κανείς χωρίς εκπαίδευση και καλώς εννοούμενα πρότυπα. Προσοχή λοιπόν και πολλή δουλειά και συζήτηση με τα παιδιά μας!

 

Ηλ.Ταχ.: [email protected]

Λίνα Ριζκάλα

Οικονομολόγος