Σχολικές αργίες και διακοπές σε Ελλάδα και Ευρώπη

Σύνταξη άρθρου: Ιωάννα Ασυλογιστάκη

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Ως αργία θεωρείται μια μέρα με εθνικό, θρησκευτικό ή άλλον χαρακτήρα, σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο, οπότε και οι δημόσιες υπηρεσίες, οι επιχειρήσεις και τα σχολεία είναι κλειστά. Στη χώρα μας υπάρχουν αρκετές επίσημες αργίες, οι οποίες δίνουν την ευκαιρία σε ενήλικες και ανηλίκους να χαλαρώσουν και να ξεκουραστούν. Από τις αργίες στην Ελλάδα, άλλες είναι υποχρεωτικές από τον νόμο, οπότε και απαγορεύεται η εργασία, και άλλες είναι αργίες κατ’ έθιμο, εθιμοτυπικές δηλαδή, οπότε εξαρτάται από την κρίση και θέληση του εργοδότη για το αν και πώς θα λειτουργήσει την επιχείρησή του. Όσον αφορά στον χώρο της Παιδείας, τα σχολεία επωφελούνται, από τη μία, των αργιών που αφορούν στο σύνολο της κοινωνίας και, από την άλλη, έχουν και κάποιες αργίες αποκλειστικά για τα ίδια.

Ελληνικές σχολικές αργίες και διακοπές

Οι υποχρεωτικές μέρες αργίας της χώρας, που επηρεάζουν και την εκπαίδευση, είναι οι εθνικές μας εορτές, της 28^ης Οκτωβρίου και της 25^ης Μαρτίου, και η 1^η Μαΐου, κοινώς Πρωτομαγιά. Από τις εθιμοτυπικές αργίες, είναι η Καθαρά Δευτέρα, η ημέρα του Αγίου Πνεύματος, που είναι κινητή γιορτή, η μέρα εορτής του Πολιούχου Αγίου της πόλης και, από τόπο σε τόπο, η μέρα Απελευθέρωσης της πόλης. Ακόμα, πέρα από τις παραπάνω αργίες, υπάρχουν και μερικές που αφορούν, σχεδόν αποκλειστικά, στον εκπαιδευτικό τομέα και είναι η 17η Νοεμβρίου, ημέρα εξέγερσης του Πολυτεχνείου, των Τριών Ιεραρχών στις 30 Ιανουαρίου, ως προστάτες των γραμμάτων και των μαθητών καθώς και η μέρα γιορτής της ενορίας στην οποία βρίσκεται το σχολείο.

Τέλος, οι μαθητές της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης απολαμβάνουν τις διακοπές των Χριστουγέννων, σε γενικές γραμμές, από τις 24 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 7 Ιανουαρίου, τις διακοπές του Πάσχα από τη Μεγάλη Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή της Διακαινησίμου και τις θερινές τους διακοπές από τις 22 Ιουνίου (15 Ιουνίου για την Πρωτοβάθμια) μέχρι και τις 11 Σεπτεμβρίου, οπότε αρχίζει η διδασκαλία των μαθημάτων. Εντός των διακοπών αυτών, υπάρχουν, μάλιστα, και μερικές ακόμα ημερομηνίες υποχρεωτικών και εθιμοτυπικών αργιών για όλη την κοινωνία γενικώς, όπως είναι για παράδειγμα η Δευτέρα του Πάσχα και η 15^η Αυγούστου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η Ελλάδα είναι από τις λίγες περιπτώσεις στην Ευρώπη όπου οι μέρες του σχολείου διαφέρουν μεταξύ Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Μαζί με τη Γαλλία, τη Ρουμανία και μερικές ακόμα, οι σχολικές μέρες της Δευτεροβάθμιας είναι περισσότερες.

Σχολικές αργίες και διακοπές στην Ευρώπη

Σύμφωνα με το «Ευρυδίκη», το ευρωπαϊκό δίκτυο για την πληροφόρηση στην εκπαίδευση, υπάρχουν χώρες με αρκετά συντομότερες διακοπές σε σχέση με την Ελλάδα, αλλά και άλλες, παρόμοιές της, με τις συνολικές μέρες αργιών και διακοπών να διαφέρουν ελάχιστα, όπως η Ιταλία, η Κύπρος και η Μάλτα. Μπορεί να φαίνεται ότι η ομοιότητα πηγάζει από το γεγονός ότι όλες είναι μεσογειακές χώρες, με ίδιες περίπου κλιματολογικές συνθήκες, αλλά ακόμα και η σκανδιναβική Φιλανδία, με το παγκοσμίου φήμης εκπαιδευτικό σύστημα, έχει περίπου 16 εβδομάδες διακοπών στο σύνολό της, ενώ οι Έλληνες μαθητές έχουν 17· μόλις μία εβδομάδα διαφορά!

Μεγαλύτερο ενδιαφέρον από ό,τι αφορά στις παραπάνω «αδελφές χώρες», είναι οι περιπτώσεις για τις χώρες με τις οποίες υπάρχει διαφορά στις αργίες. Στο Λουξεμβούργο οι μαθητές ξεκινούν το σχολείο στα μέσα Σεπτεμβρίου και τελειώνουν στα μέσα Ιουλίου! Συνολικά οι μαθητές εκεί έχουν 14 εβδομάδες διακοπών, καθώς και 2 σχολικές αργίες. Επίσης, η κατανομή των ελεύθερων ημερών απέχει από τη δική μας. Έχουν, μεν, δύο εβδομάδες διακοπών τα Χριστούγεννα και δύο την άνοιξη, αλλά και μία εβδομάδα τις Απόκριες και άλλη μία το φθινόπωρο. Επίσης, για παράδειγμα, στην Πορτογαλία, άλλη μια χώρα του ιδίου χαρακτήρα με την Ελλάδα, τα μαθήματα ξεκινούν και λήγουν κοντινές ημερομηνίες με την Ελλάδα και οι διακοπές των Χριστουγέννων και αυτές του Πάσχα έχουν όμοια διάρκεια. Παρόλ’ αυτά, έχουν μεν λιγότερες αργίες μέσα στη χρονιά αλλά απολαμβάνουν και μια κενή εβδομάδα τον Μάρτιο, οπότε το σύνολο βγαίνει πάλι ίδιο με το ελληνικό.

Σε γενικές γραμμές παρατηρείται ότι η συνολική διάρκεια του σχολικού έτους δε διαφέρει σημαντικά στις χώρες της Ευρώπης. Οι μέρες κυμαίνονται μεταξύ 165 σε Αλβανία, Μάλτα και Ρουμανία και 200 σε Δανία και Ιταλία. Καταλήγοντας, η βασική διαφορά από χώρα σε χώρα δεν είναι ο αριθμός, αλλά η κατανομή των αργιών και των διακοπών. Αυτό που διαφέρει είναι η έναρξη και η λήξη και οι ποικίλες ενδιάμεσες διακοπές μεταξύ των βόρειων και νότιων χωρών. Γενικά, οι πιο βόρειες χώρες της Ευρώπης αρχίζουν νωρίτερα το σχολικό έτος και τελειώνουν αργότερα, αλλά στη διάρκειά του παρουσιάζεται πληθώρα διακοπών με διάφορους χαρακτηρισμούς, π.χ. διακοπές φθινοπώρου (από λίγες μέρες έως 1 μήνα σε κρατίδια της Γερμανίας) και διακοπές ξεκούρασης ανάμεσα στα τρίμηνα (Μεγάλη Βρετανία).

Η αξία και η σημασία των διακοπών

Στη σημερινή εποχή, με τους γρήγορους ρυθμούς και τις απαιτήσεις της, αλλά και την εισβολή της τεχνολογίας στην καθημερινή μας ζωή, οι διακοπές έχουν αποκτήσει μια σημασία διαφορετική από τα προηγούμενα χρόνια, μιαν αξία παραπάνω θα λέγαμε. Αν και έχουν καταντήσει να θεωρούνται από μερικούς ως προνόμιο, παραμένουν, πέρα από κάθε αμφισβήτηση και περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, ανάγκη και δικαίωμα. Το άγχος και η κόπωση παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών οδηγούν σε σωματικά και ψυχικά προβλήματα, τα οποία μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν βάζοντας ένα όριο· τις διακοπές! Οι διακοπές χρειάζονται, όχι απλώς για να αντιμετωπιστούν η σωματική εξουθένωση του ενηλίκου και ανηλίκου, αλλά, ακόμα, και για να προσφέρουν συναισθηματική αποφόρτιση. Γεμίζουν το άτομο ενέργεια και ευεξία και του δίνουν την ευκαιρία να εξερευνήσει τον εαυτό του και το περιβάλλον του, φυσικό και κοινωνικό. Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο, οι οικογένειες έχουν ανάγκη τον ποιοτικό χρόνο των διακοπών ειδικά για τα παιδιά τους, προκειμένου να «χτίσουν» μια σχέση αγάπης μαζί τους, να επικοινωνήσουν ειλικρινά και να δημιουργήσουν ευτυχισμένες αναμνήσεις.

Επίλογος

Όλος ο κόσμος, μικροί και μεγάλοι, περιμένει με ανυπομονησία τις διακοπές και την όποια αργία. Ανεξαρτήτως ηλικίας, αυτές οι μέρες ξεκούρασης έρχονται σαν βάλσαμο σε έναν κουρασμένο άνθρωπο, κουρασμένο σωματικά, ψυχικά και νοητικά· πόσο μάλλον όταν πρόκειται για παιδιά και νέους, που θα έπρεπε να ζουν «ανέμελα» τα χρόνια τους, αλλά καθώς και έχουν διαφορετικές αντοχές από έναν ενήλικα. Ένα μικρό παιδί και ένας έφηβος έχουν ανάγκη από τις διακοπές και τις αργίες τόσο για να «γεμίσουν τις μπαταρίες τους» και να επανέλθουν δριμύτεροι στο σχολικό τους περιβάλλον και να δημιουργήσουν, όσο και για να γεμίσουν την ψυχή και το μυαλό τους με νέες παραστάσεις, εμπειρίες και αναμνήσεις μέσα από δραστηριότητες με την οικογένεια, βόλτες, παιχνίδια και δημιουργικό διάβασμα.

Πηγή