Σύνταξη άρθρου: Ανδριάνα Δημητριάδου

Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Ουρανός

 

Όσο και αν ο όρος δείχνει ευνόητος είναι αρκετά αυτά που οι περισσότεροι αγνοούμε. Η Εκπαίδευση Ενηλίκων περιλαμβάνει ένα πυκνό και ισχυρό πλέγμα υπηρεσιών, δομών και δράσεων, όπου με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εμπλέκονται χιλιάδες εκπαιδευόμενοι, εκπαιδευτές και πολυποίκιλοι φορείς. Ας ενημερωθούμε λοιπόν για το  περί τίνος πρόκειται.

Ορισμός

Στις δεκαετίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ο Ο.Η.Ε. ανέλαβε, ως φορέας, πολλά παγκόσμια προγράμματα. Υγεία, ειρήνευση, σίτιση, αναλφαβητισμός είναι μερικά από αυτά. Στα πλαίσια των προγραμμάτων καταπολέμησης του αναλφαβητισμού, προεξάρχουσα θέση είχαν και έχουν αυτά που αφορούν στην Εκπαίδευση Ενηλίκων. Καθώς μάλιστα η τάση γενικεύτηκε και πολλές χώρες εκπόνησαν εθνικά προγράμματα για την εκπαίδευση των ενηλίκων και τη δια βίου μάθηση, η Ουνέσκο, βάσει πορισμάτων επιστημονικών επιτροπών, έδωσε έναν κοινώς αποδεκτό ορισμό για την Εκπαίδευση Ενηλίκων, ώστε να υπάρξει συντονισμός και καλύτερη οργάνωση: Οποιαδήποτε εκπαιδευτική πράξη, ενέργεια μάθησης ή ακόμη και διαδικασία βελτίωσης αλλά και εμπλουτισμού ήδη υπαρχουσών γνώσεων ή περαιτέρω εξέλιξης επαγγελματικών ή άλλων προσόντων και αφορά σε ενήλικες, συνιστά Εκπαίδευση Ενηλίκων.

Στην Ελλάδα

Η Πολιτεία, πολύ σωστά, προέβλεψε και έθεσε ως στόχο, να οργανώσει την εκπαίδευση και την κατάρτιση των ανθρώπων, οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει τη σχολική εκπαίδευση ή έχουν ξεπεράσει τα ηλικιακά όρια, τα οποία θα τους επέτρεπαν να επιστρέψουν σε αυτήν. Οριοθέτησε λοιπόν και όρισε τις τυπικές παραμέτρους και τα χαρακτηριστικά της Εκπαίδευσης Ενηλίκων με την ψήφιση του τελευταίου Νόμου 3879/2010 (Φ.Ε.Κ. Α’ 163). Με τον νόμο αυτό ορίζονται οι δύο βασικοί άξονες, οι οποίοι ορίζουν γενικώς αλλά και ειδικώς από το τι συναποτελείται η Εκπαίδευση Ενηλίκων. Αυτοί είναι η Γενική Εκπαίδευση και η Επαγγελματική Κατάρτιση. Η Γενική Εκπαίδευση περιλαμβάνει μαθήματα κυρίως τεχνών (χορός, μουσική, λογοτεχνία, γλώσσες, δράσεις γύρω από την Παράδοση) αλλά και άθλησης, εθελοντισμού και Πληροφορικής κ.ά. .  Η Επαγγελαματική Κατάρτιση από την άλλη αφορά σε ενήλικες, οι οποίοι θέλουν να αναβαθμίσουν τις γνώσεις τους ή και να αποκτήσουν δεξιότητες που δεν έχουν (γλώσσες, προγράμματα στον Η/Υ, τουρισμός, εστίαση, πάσης φύσεως τεχνίτες, αγροτική ανάπτυξη κ.ά.), ώστε να εξελιχθούν επαγγελματικά. Η Πολιτεία έχει οργανωμένες δομές, οι οποίες φέρουν το βάρος της οργάνωσης όλων των παραπάνω αλλά και παρέχουν τις ανάλογες και απαιτούμενες κάθε φορά πιστοποιήσεις. Ας τους δούμε.

Το Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων αποτελεί τον αποκλειστικό πολιτικό φορέα θεμάτων εκπαίδευσης και παιδείας στην Ελλάδα. Στο Υπουργείο υπάγονται και όλοι οι φορείς, οι οποίοι άμεσα ή εμμέσως εμπλέκονται στην Εκπαίδευση Ενηλίκων. Επίσης είναι ο φορέας σύνδεσης των ελληνικών με τα ευρωπαϊκά και διεθνή προγράμματα.

Η Γ.Γ.Δ.Β.Μ. είναι η καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία στην οποία ανήκει ο σχεδιασμός της δημόσιας πολιτικής για τη δια βίου μάθηση και διαμορφώνει τους σχετικούς κανόνες καθώς και το οριζόμενο εθνικό πρόγραμμα. Εποπτεύει επίσης και την εφαρμογή του. Η ιστοσελίδα της Γ.Γ.Δ.Β.Μ. είναι πολύ κατατοπιστική και πλούσια σε απαραίτητες πληροφορίες.

  • Οι δήμοι

Η δομές των δήμων περιλαμβάνουν τα Κέντρα Δια Βίου Μάθησης. Ο φορέας υλοποίησης των κάθε φορά εκπαιδευτικών προγραμμάτων είναι ο εκάστοτε δήμος υπό την εποπτεία πάντοτε της Γενικής Γραμματείας Δια Βίου Μάθησης. Εκπλήσσεται ευχάριστα κανείς από τον πλούτο, την ποικιλία και την αρτιότητα των προγραμμάτων, που προσφέρουν ορισμένοι δήμοι. Για να μπει κανείς στις αρμόδιες ιστοσελίδες των δήμων, αρκεί να πληκτρολογήσει : Κέντρο Δια Βίου Μάθησης δήμου… (και εν συνεχεία να προσθέσει το όνομα του δήμου, που επιθυμεί. Εμείς παραθέτουμε ως παράδειγμα τον σύνδεσμο του Κέντρο Δια Βίου Μάθησης του Δήμου Αθηναίων.

Ασχολείται ως επί το πλείστον με Εκπαίδευση νέων Ενηλίκων, φοιτητών και κατάρτιση  νέων ανέργων. Η ιστοσελίδα του είναι κατατοπιστική.

Το Ι.Δ.Ε.Ε. είναι η υπηρεσία που αποτελεί τον επιστημονικό φορέα, ο οποίος εκπονεί και ελέγχει επιστημονικά/εκπαιδευτικά όλα τα προγράμματα επιμόρφωσης και εκπαίδευσης ενηλίκων στη χώρα. Αποτελεί ισχυρό εργαλείο στα χέρια της Πολιτείας.

Αν αναζητήσει κανείς στις δομές του δημοσίου αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, θα διαπιστώσει πως υπάρχουν και άλλες υπηρεσίες και φορείς που έχουν αναλάβει υπευθύνως την Εκπαίδευση Ενηλίκων στη χώρα. Οι βασικοί όμως είναι αυτοί που προαναφέραμε και όλοι υπάγονται στο Υπουργείο Παιδείας.

Γηράσκω λοιπόν αεί διδασκόμενος και ( ή μήπως κυρίως; ) στον 21ο αιώνα!

 

Πηγές

  • Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων
  • Κόκκος Α. (2008). Εισαγωγή στην εκπαίδευση ενηλίκων – Θεωρητικές προσεγγίσεις.  Πάτρα.  Εκδόσεις  ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
  • Νόμος υπ’ αριθμόν 3879/2010 (2010, 21 Σεπτεμβρίου). Ανάπτυξη της δια βίου μάθησης και λοιπές διατάξεις. Εφημερίς της κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας. Τεύχος πρώτο. Αριθμός φύλλου 163.
  • ΟΥΝΕΣΚΟ, (1976). Απόφαση για την ανάπτυξη της επιμορφώσεως ενηλίκων, Nairobi, 2 Νοεμβρίου 1976. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ, Διεύθυνση Επιμορφώσεως Ενηλίκων.

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Ανδριάνα Δημητριάδου

Δασκάλα – Ειδικός των Επιστημών της Αγωγής