Το μάθημα της Φυσικής Αγωγής στην Α’ και στη Β’ τάξη του δημοτικού σχολείου
Σύνταξη άρθρου: Σοφία Αλεξανδροπούλου
Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός
Οι πρώτες τάξεις του δημοτικού αποτελούν συνέχεια της πορείας, που ξεκίνησαν από το νηπιαγωγείο. Τα παιδιά πλέον εκπαιδεύονται σε βασικές κινητικές δεξιότητες με στόχο να αποκτήσουν σταθερότητα ως προς τη σωστή εκτέλεση αυτών των δεξιοτήτων. Στις τάξεις αυτές δίνεται, παραλλήλως, έμφαση σε ποσοτικές παραμέτρους, όπως η ακρίβεια, η ταχύτητα, η απόσταση, ο ρυθμός κ.ά. . Ας τις δούμε.
Οι απαραίτητες δραστηριότητες
Έμφαση πρέπει να δώσουμε σε δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με:
- Την Ισορροπία. Τέτοιες είναι το «Γέφυρες με ισορροπία και περάσματα», όπου οι μικροί μαθητές ισορροπούν σε χέρια και πόδια, το «Ρίχνω ζάρι και ισορροπώ σε 6, 5, 4, 3, 2, 1 σημεία». Επίσης μπορούν να δοκιμάσουν το να ισορροπούν σε δάφορα μέρη του σώματός τους ή ισορροπώντας όργανα πάνω σε διάφορα μέρη του σώματος.
- Τις Μετακινήσεις. Πρόκειται για μετακινήσεις στα τέσσερα από πρηνή και ύπτια στήριξη προς διάφορες κατευθύνσεις. Επίσης για μετακινήσεις στα τρία, για μετακινήσεις πάνω σε γραμμές, σχοινάκια, χαμηλές δοκούς, διαδρόμους από σχοινάκια με διάφορα σωματικά σχήματα. Επιπλέον πρόκειται για μετακινήσεις με οδηγίες, όπως: «Μεταφέρετε σακουλάκια στον χώρο χωρίς τα χέρια», «Βρείτε τρόπους να μεταφέρουμε την μπάλα με το ζευγάρι μας από το σημείο Α στο σημείο Β, χωρίς τα χέρια, όσο πιο γρήγορα γίνεται».
- Τη Σταθεροποίηση. Αυτή επιτυγχάνεται με προασκήσεις όπως: Ανακυβίστηση, με πλάγια κύλιση (ρολάρισμα), με τα χέρια σε διάφορες θέσεις (π.χ. η στάση σώματος «κύλινδρος»), με τα πόδια σε διάφορες θέσεις (π.χ. «βαρελάκι»), μπρος πίσω με διαφορετικές ταχύτητες. Αυτά βέβαια από διάφορες αρχικές θέσεις. Επίσης κυβίστηση πάνω σε γραμμή (κολλητική ταινία ή σχοινάκι) με: ανοιχτά πόδια, με κλειστά πόδια, σε μεγάλο στρώμα, από την εδραία θέση κύλιση μπρος πίσω με τοποθέτηση των χεριών, σε κεκλιμένο επίπεδο. Παραλλαγές της κύλισης αυτής είναι οι: «Η κουνιστή καρέκλα», «Η αόρατη και κουνιστή καρέκλα», «Η αόρατη, η κουνιστή και η αναποδογυρισμένη καρέκλα».
- Την ικανότητα στον Χειρισμό. Γίνεται ατομικά αλλά και σε δυάδες και χρειάζεται ένα μπαλόνι. Γίνεται είτε με πάσες στο ζευγάρι μου είτε κατά μόνας και πρόκειται για κτύπημα μπαλονιού με διάφορα μέρη του σώματος, ώστε να μείνει όσο περισσότερο γίνεται στον αέρα ψηλά. Σε απλούστερη εκδοχή τα παιδιά το κάνουν απλώς με την παλάμη.
Οργάνωση του μαθήματος
Τα παραπάνω εκτελούνται μέσα από παιδαγωγικά παιχνίδια με κανόνες αλλά και με συνδυασμό ρυθμού με δημιουργικό χορό, όπως:
Παιχνίδια
- Μιμήσεις ζώων, «Λύκος και βοσκός», «Θάλασσα και ξηρά», «Πήδα το ποταμάκι», «Ρίξτε τους κώνους», το μπαλόνι στον αέρα.
Χοροί
- Κίνηση στον ρυθμό της μουσικής
- Πρόκληση της φαντασίας / τον αυτοσχεδιασμό
- Έκφραση των συναισθημάτων και της ψυχικής/συναισθηματικής διάθεσης
- Το ρυθμικό μοντέλο/ρυθμοί τραγουδιών
- Μουσικά σχήματα /Γράμματα.
Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, οι μικροί μαθητές πρέπει να συνδυάσουν δεξιότητες που ενσωματώνουν τις κινητικές έννοιες του χώρου, της προσπάθειας και των σχέσεων με άλλους ή με σταθερά αντικείμενα στον χώρο. Οι έννοιες αυτές αφορούν σε:
- Επίπεδα: ψηλό – χαμηλό – μεσαίο – οριζοντίως – καθέτως
- Κατευθύνσεις: μπροστά – πίσω, πλαγίως (δεξιά – αριστερά), διαγωνίως, πάνω – κάτω (ευθεία, με καμπύλη)
- Τροχιές/ Προσωπικός ή γενικός χώρος
- Δύναμη
- Ταχύτητα.
Για τα πρωτάκια αλλά και για τα δευτεράκια πρωταρχικό μέλημα του εκπαιδευτικού της φυσικής αγωγής είναι η ομαλή μετάβαση από το νηπιαγωγείο στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου. Για αυτόν τον πολύ σοβαρό λόγο φροντίζουμε το σχολικό περιβάλλον να είναι φιλικό και παιδαγωγικά ευδόκιμο, να καθιστά το παιδί χαρούμενο, υπεύθυνο και αποδοτικό. Εξάλλου, βοηθά πολύ πως το μάθημα της γυμναστικής αρέσει πολύ στα παιδιά.
Ακολουθώντας όλα όσα αναπτύξαμε στο παρόν άρθρο, τα παιδιά θα μπορέσουν να αναπτύξουν τις κινητικές τους δεξιότητες και να εκτελέσουν ορισμένες από αυτές σε ικανοποιητικό σημείο, ώστε να αποκτήσουν μια θετική εμπειρία από τη φυσική δραστηριότητα και να αναπτύξουν την αυτοέκφραση και την κοινωνικότητά τους. Αυτά όλα, για να μπορέσουν επιτευχθούν και να έχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, θα πρέπει να υφίσταται μια πολύ καλή συνεργασία μεταξύ γυμναστή-παιδιού και γονέα μέσα και έξω από το σχολείο.
Πηγές
Μασσού Φωτεινή (2011). Φυσική Αγωγή για τις μικρές ηλικίες. Συνέδριο Αθλητικής Επιτροπής Π.Ο.Ε.Δ. Λεμεσσού, Λεμεσσός 22 Ιανουαρίου 2011.
