Αναπτύσσοντας την αυτοπεποίθηση των παιδιών!

Σύνταξη άρθρου: Ιάνθη Δημητροπούλου

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Τι είναι η αυτοπεποίθηση και πώς αναπτύσσεται; 

Η αυτοπεποίθηση αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, πρόκειται για μια θετική αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστική αντίληψη για τον εαυτό και τις ικανότητές του.

Φυσικά, κανένα παιδί δε γεννήθηκε αμφισβητώντας τον εαυτό του, η αυτοπεποίθηση πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό που δομείται κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του παιδιού. Επομένως οι γονείς και το σχολικό περιβάλλον φαίνεται να αποτελούν τα δύο πιο σημαντικά συστήματα για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου όπου το παιδί θα έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στις ικανότητές του. Μερικές φορές όμως η υπερβολική προστασία, οι ανησυχίες και αμφιβολίες των γονέων οδηγούν τα παιδιά στο να μην είναι ανεξάρτητα. Μαθαίνουν να μη στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις, να φοβούνται την απόρριψη και έτσι να χάνουν εύκολα την εμπιστοσύνη προς τον εαυτό τους.

Τρόποι να ενισχυθεί!

Ένα βήμα πίσω. Αυτό σημαίνει να δώσετε χώρο στο παιδί να πάρει ασήμαντα ρίσκα. Για να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη προς τον εαυτό του πρέπει να μάθει να παίρνει αποφάσεις και να δέχεται τις συνέπειες. Καλό θα ήταν λοιπόν να μην προσπαθείτε να προστατεύετε τα παιδιά σας συνεχώς από τις αρνητικές επιπτώσεις μιας επιλογής τους γιατί είναι ο μόνος τρόπος να σκεφτούν, να μάθουν αλλά και να εμπιστευτούν τον εαυτό τους.

Θετικός τρόπος έκφρασης. Τα παιδιά είναι αρκετά ευαίσθητα ως προς τι τους λένε οι γονείς. Θυμηθείτε να επαινείτε το παιδί σας και να επιβραβεύετε την προσπάθεια και την ολοκλήρωση αντί του αποτελέσματος. Όμως να είστε και ειλικρινείς μαζί του. Για παράδειγμα, αν έχετε καταλάβει ότι το παιδί σας δεν έχει την κλίση ώστε να είναι το καλύτερο σ’ ένα άθλημα, αποφύγετε να του πείτε ότι πρέπει να προσπαθήσεις σκληρά για να γίνεις ο καλύτερος. Αντίθετα, πείτε του ότι μπορεί να μην «έσωσε και την ομάδα» αλλά είστε πραγματικά υπερήφανοι για την προσπάθεια που καταβάλει. Χρησιμοποιήστε, λοιπόν τη ζεστασιά και το χιούμορ για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να μάθουν για τον εαυτό τους και να εκτιμήσουν αυτό που τους καθιστά μοναδικούς.

Αλλαγή των λανθασμένων αντιλήψεων. Είναι σημαντικό για τους γονείς να εντοπίζουν παράλογες πεποιθήσεις των παιδιών για τον εαυτό τους, είτε αφορούν την τελειότητα, την ελκυστικότητα, τις ικανότητες, ή οτιδήποτε άλλο. Βοηθώντας έτσι τα παιδιά να έχουν μια ακριβή εικόνα για τον εαυτό τους. Ανακριβείς αντιλήψεις του εαυτού μπορεί να γίνουν ένα με την αντικειμενική πραγματικότητα για τα παιδιά. Για παράδειγμα, ένα παιδί που τα πάει πολύ καλά στο σχολείο αλλά δυσκολεύεται με τα μαθηματικά μπορεί να σκέφτεται ότι «δεν είμαι καλός στα μαθηματικά. Άρα είμαι κακός μαθητής». Αυτό αποτελεί μια λανθασμένη γενίκευση αλλά και μια πεποίθηση που μπορεί να κάνει το παιδί να αποτύχει. Ενθαρρύνετε λοιπόν τα παιδιά να βλέπουν τις καταστάσεις με πιο αντικειμενικό τρόπο.

Αυθορμητισμός και τρυφερότητα. Η αγάπη σας θα συμβάλει στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του παιδιού. Δώστε αγκαλιές και πείτε στο παιδί ότι είστε υπερήφανοι για αυτό. Μπορείτε να το κάνετε σαν παιχνίδι, βάζοντας μικρά σημειώματα στο βιβλίο του ή στο δωμάτιό του όπου θα το επαινείτε αλλά πάντα χωρίς να το παρακάνετε.

Ένα ασφαλές περιβάλλον αγάπης στο σπίτι. Τα παιδιά που δεν αισθάνονται ασφαλή στο σπίτι βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανάπτυξη χαμηλής αυτοπεποίθησης. Επίσης, προσέξτε για σημάδια προβλήματα στο σχολείο, προβλήματα με τους συνομηλίκους, και άλλους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αυτοεκτίμηση των παιδιών. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να σας μιλήσει ή σε κάποιον άλλον ενήλικα που εμπιστεύεται σχετικά με κάτι που το απασχολεί και που μπορεί να είναι «πάρα πολύ μεγάλο» για να το λύσει από μόνο του.

Συμμετοχή σε εποικοδομητικές δραστηριότητες. Δραστηριότητες που ενθαρρύνουν τη συνεργασία και όχι τον ανταγωνισμό είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης. Για παράδειγμα, προγράμματα καθοδήγησης κατά τα οποία ένα μεγαλύτερο παιδί βοηθά ένα μικρότερο να μάθει καινούργια πράγματα καθώς και η έκθεση σε καινούργια περιβάλλοντα τονώνει την εμπιστοσύνη στις ικανότητές του και δημιουργεί την αίσθηση ότι μπορεί να τα καταφέρει σε πολλά πλαίσια.

Θετικό πρότυπο. Αν ως γονείς είστε υπερβολικά σκληροί με τον εαυτό σας ή απαισιόδοξοι να θυμάστε ότι λειτουργείτε ως ένας καθρέφτης για τα παιδιά σας. Καλό θα ήταν λοιπόν να φροντίζετε πρώτα τη δική σας αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό σας ώστε να έχουν εσάς ως το καλύτερο πρότυπο.

Πηγές

Kids Health Organization