Σύνταξη  άρθρου: Αναστασία Γερογιάννη

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Η μεταβατική περίοδος που ονομάζεται κύηση έχει και αυτή τις ιδιαίτερες διατροφικές της παραμέτρους, και φυσικά ανάγκες. Καθώς το μικρό και πανέμορφο πλασματάκι σχηματίζεται μέσα στο σώμα της μητέρας είναι φυσικό και επόμενο να αλλάζουν και οι διατροφικές της ανάγκες. Σε όλην τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και με το πέρας αυτής, κατά τον θηλασμό, η διατροφή αποτελεί τομέα στον οποίο θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή από τη μέλλουσα μητέρα, μια και αυτή μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την έκβαση της κύησης και τους πρώτους μήνες ζωής του βρέφους.

Την περίοδο της εγκυμοσύνης, η διατροφή της μητέρας πρέπει να καλύπτει εκτός των δικών της αναγκών, και αυτές του εμβρύου. Έτσι η υιοθέτηση μίας ισορροπημένης διατροφής σε συνδυασμό με σωματική δραστηριότητα – εφόσον αυτό είναι εφικτό και με την άδεια του επιβλέποντος ιατρού – είναι καθοριστικές για την υγεία του εμβρύου. Απαραίτητο είναι όμως να κατανοήσουν όλες οι μελλοντικές μαμάδες, ότι μπορεί να τρώνε μεν για δύο, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να διπλασιάζουν τις θερμίδες που καταναλώνουν. Χαρακτηριστικά, στο τέλος του 1ου τριμήνου της κύησης, το έμβρυο ζυγίζει μόλις 28 γραμμάρια και έχει το μέγεθος ενός αντίχειρα. Η ανάπτυξή του μπορεί να είναι ταχύτατη, αλλά δεν απαιτεί επιπλέον ενέργεια. Μία εγκυμονούσα, η οποία είχε φυσιολογικό βάρος στην αρχή της εγκυμοσύνης της, θα χρειαστεί επιπλέον μόλις 350 θερμίδες ημερησίως στο 2ο τρίμηνο και 450 θερμίδες στο τελευταίο τρίμηνο της κύησης.

Αρκεί να σκεφτούμε ότι γεύματα των 350 θερμίδων είναι τα εξής:

  • 1 ποτήρι γάλα χαμηλών λιπαρών και 1 φέτα ψωμί ολικής άλεσης με μαργαρίνη και μέλι,
  • 1 ποτήρι φυσικός χυμός και 1 φέτα κέικ,
  • 1 φλιτζάνι δημητριακά ολικής άλεσης με 1 ποτήρι γάλα χαμηλών λιπαρών και μισό φλιτζάνι αποξηραμένα φρούτα.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσει η μητέρα στην πρόσληψη πρωτεΐνης, η οποία θα πρέπει να αυξηθεί, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες για τη δημιουργία των νέων ιστών του εμβρύου, αλλά και της μητέρας, όπως ο πλακούντας. Η εγκυμονούσα θα πρέπει να καταναλώνει γενικά τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων (ψωμί και δημητριακά, φρούτα και λαχανικά, κρέας και γαλακτοκομικά) και επιπλέον θα πρέπει να πραγματοποιεί μικρά και συχνά γεύματα, ιδανικά 3 κυρίως και 2 ή 3 σνακ. Τα μικρά γεύματα θα περιορίσουν την πείνα, αποτρέποντας την πρόσληψη ανεπιθύμητου βάρους, θα μειώσουν τα αισθήματα ναυτίας και εμετού και θα βοηθήσουν τη μητέρα, καθώς με την ανάπτυξη του εμβρύου αυξάνεται η πίεση στο στομάχι και τη γύρω περιοχή, και έτσι δεν είναι εύκολη η κατανάλωση πολύ μεγάλων γευμάτων.

Πρέπει να τονιστεί πως στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πολύ σημαντική είναι η πρόσληψη σιδήρου, ασβεστίου και φυλλικού οξέος, θρεπτικά συστατικά που συνήθως χορηγούνται ως συμπληρώματα από τους εκάστοτε γυναικολόγους.

Κατά την διάρκεια της κύησης, οι εγκυμονούσες θα πρέπει να δώσουν μεγάλη προσοχή και στην υγιεινή των τροφίμων που καταναλώνουν, ώστε να αποφεύγονται τυχών μολύνσεις από παθογόνους μικροοργανισμούς, κυρίως στο 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, διότι τότε αυξάνονται τα επίπεδα ανοσοκατασταλτικών ορμονών στο πλάσμα του αίματος. Τα ωμά λαχανικά και φρούτα θα πρέπει να είναι πάρα πολύ καλά πλυμένα ή θα πρέπει να καταναλώνονται σε μορφή κομπόστας ή βραστά. Τα κρέατα θα πρέπει να είναι πολύ καλά ψημένα και τα ωμά ψάρια, όστρακα και αυγά (ως μαγιονέζα, μους, μαρέγκα κ.ά.) θα πρέπει να αποφεύγονται. Ομοίως θα πρέπει να αποφεύγονται τα μαλακά τυριά, ειδικά αν έχουν παρασκευαστεί από μη παστεριωμένο γάλα (π.χ. ροκφόρ ή μπλε τυρί Δανίας) και το συσκευασμένο τριμμένο τυρί. Καλό είναι να αποφεύγονται και τα μεγάλα ψάρια, όπως ο ξιφίας ή ο σολομός και τα ψάρια σε κονσέρβες, λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος και ο υδράργυρος.

Επιπλέον, σημαντική είναι η αποφυγή της κατανάλωσης αλκοόλ, διότι αυτό περνά από το κυκλοφορικό σύστημα της εγκύου σε αυτό του εμβρύου και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην υγεία και την ανάπτυξή του, όπως το σύνδρομο του αλκοολικού νεογνού κ.ά. . Απαραίτητος φυσικά είναι και ο περιορισμός της κατανάλωσης καφεΐνης στα 200 mg ημερησίως, δηλαδή όχι περισσότερα από 2 φλιτζάνια καφέ.

Τέλος επιβάλλεται προσοχή στην πρόσληψη βιταμίνης Α, αποφεύγοντας να καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες τροφές πλούσιες όπως το συκώτι καθώς η υπερπρόσληψή της μπορεί να προκαλέσει ακόμα και τερατογενέσεις. Σε μία ισορροπημένη διατροφή όμως είναι ούτως ή άλλως σχεδόν αδύνατο να προσληφθούν υπερβολικές ποσότητες βιταμίνης Α.

Καθώς λοιπόν η εγκυμοσύνη αποτελεί την πιο όμορφη περίοδο στη ζωή της γυναίκας, μια ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία και μέτρο, είναι το κλειδί ώστε να καλυφθούν όλες οι ανάγκες, μητέρας και εμβρύου, και η μητέρα να ζήσει ξέγνοιαστα αυτές τις υπέροχες στιγμές μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια.

 

Ηλ.Ταχ.: [email protected]

Ευγενία Γεωργακοπούλου

Νοσηλεύτρια, Προϊσταμένη Πυρηνικής Ιατρικής

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Αναστασία Γερογιάννη

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης