Σύνταξη άρθρου: Ιωάννα Ασυλογιστάκη

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Τον 21ο αιώνα η επικοινωνία του σχολείου με την κοινωνία αναπτύχθηκε με γοργούς ρυθμούς χάρις σε αρκετούς παράγοντες, ένας από τους οποίους είναι η σχολική εφημερίδα και το σχολικό περιοδικό. Ο σχολικός τύπος, όπως έχουμε εξηγήσει και σε παλαιότερα άρθρα, αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο της μη τυπικής μάθησης, ένα πεδίο έρευνας με μεγάλη παιδευτική αξία, μέσω του οποίου το σχολείο, οι εκπαιδευτικοί και κυρίως οι μαθητές του «ανοίγονται» στην κοινωνία, την τοπική και την ευρύτερη. Με τα χρόνια ο σχολικός τύπος περνάει από τον πραγματικό κόσμο στον ψηφιακό, κρατώντας τα περισσότερα χαρακτηριστικά ενός έντυπου υλικού, υιοθετώντας ορισμένα νέα και παραλείποντας ακόμα κάποια άλλα, είτε από λάθος είτε από επιλογή με σκοπό την απλούστευση. Στο παρόν άρθρο θα παρουσιάσουμε τα βασικά, απαραίτητα στοιχεία που κάθε ηλεκτρονική σχολική εφημερίδα και περιοδικό οφείλει να διαθέτει.

  • Δομή

Αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν πολλές ηλεκτρονικές εφημερίδες, οι οποίες είτε στήνονται στο WordPress (ελεύθερο και ανοικτού κώδικα λογισμικό ιστολογίου και πλατφόρμα δημοσιεύσεων) είτε «ανεβαίνουν» ως αρχεία PDF στις ιστοσελίδες των σχολείων. Η πιο δημοφιλής όμως (και κατά τη γνώμη μας ασφαλής) επιλογή πολλών, κυρίως δημοσίων, σχολείων είναι το Schoolpress. Αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο που προσφέρει το Υπουργείο Παιδείας, με σκοπό την έκδοση και λειτουργία ηλεκτρονικών σχολικών εφημερίδων και περιοδικών. Η εφαρμογή παρέχεται δωρεάν σε όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, με την απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν λογαριασμό στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο. Η πλατφόρμα αυτή διαθέτει δυνατότητες σχεδιασμού, παραγωγής κειμένου και γραφιστικών. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πλατφόρμα αυτή μπορείτε να βρείτε στο άρθρο της Αγάθης Πατσιούδη. Λόγω λοιπόν του Schoolpress και των καθορισμένων δυνατοτήτων του, η κάθε σχολική εφημερίδα που στήνεται διαθέτει: σελίδες, στήλες, ετικέτες, συνδέσμους, πολυμέσα κ.ά. , αφήνοντας αρκετές επιλογές ελεύθερες στους διαχειριστές και τη συντακτική ομάδα, με αποτέλεσμα κάποια βασικά στοιχεία να παραλείπονται καθώς θεωρούνται από τους συντάκτες πλεονασμός.

Πιο συγκεκριμένα, είναι καλό να υπάρχουν στήλες, δηλαδή τα άρθρα να κατηγοριοποιούνται σε: Αθλητικά, Κοινωνία, Περιβάλλον, Επιστήμες, Νέα του Σχολείου και όποια άλλη στήλη αποφασίσει η ομάδα των νεαρών «δημοσιογράφων» σε συνεργασία με τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς τους, όπως ισχύει και σε μια κανονική εφημερίδα. Επίσης, είναι σημαντικό να υπάρχει μια συνέχεια στην έκδοση της εφημερίδας, είτε αυτή είναι έντυπη είτε όχι. Με την προϋπόθεση ότι γίνεται μια σωστή και σοβαρή δουλειά από τους συντάκτες, μια σχολική εφημερίδα που «σέβεται τον εαυτό της» οφείλει να εκδίδει τουλάχιστον ένα τεύχος τη χρονιά, έτσι ώστε να προβάλλεται η μαθητική κοινότητα και οι δράσεις της την περίοδο που διαδραματίζεται κάτι ή έστω να γίνεται μια ανασκόπηση της σχολικής χρονιάς, που τελειώνει. Φυσικά, το ιδανικό σενάριο περιλαμβάνει ένα τεύχος το τρίμηνο/τετράμηνο με στόχο τη συχνή ενημέρωση των αναγνωστών του, κάτι που δεν ακολουθείται από όλες τις σχολικές εφημερίδες.

  • Εμφάνιση

Όπως προείπαμε, το Schoolpress προσφέρει εργαλεία με τα οποία μπορεί η συντακτική ομάδα με τους διαχειριστές να καθορίσουν την εμφάνιση της εφημερίδας τους, εξατομικεύοντας την αρχική μορφή. Μια τυχαία εφημερίδα προβάλλεται στην οθόνη ως εξής:

Στο πάνω μέρος της πρέπει να είναι ο τίτλος της εφημερίδας με το logo, η μπάρα αναζήτησης, οι βασικές καρτέλες της σελίδας (τεύχη, επικοινωνία κ.ο.κ.) και από κάτω τα πιο πρόσφατα άρθρα. Στο πλάι της σελίδας (είτε αριστερά είτε δεξιά) φροντίζει η «δημοσιογραφική ομάδα» να φαίνονται τα τελευταία της τεύχη και άρθρα, οι στήλες της εφημερίδας και τα άρθρα ανά αυτές. Αυτά είναι τα πλέον βασικά και απαραίτητα καθώς αποτελούν τη «ραχοκοκκαλιά» της σχολικής εφημερίδας· μπορεί όμως κάποιος να προσθέσει και δευτερεύοντα πράγματα, όπως συνδέσμους (π.χ. του υπουργείου) ακόμα και ημερολόγιο.


Στο σημείο που η Schoolpress το επιτρέπει, είναι υπέρ της εφημερίδας να προσπαθήσει η εκάστοτε συντακτική ομάδα να δημιουργήσει μια εμφάνιση όμορφη και ξεχωριστή που θα προσελκύει τον αναγνώστη και θα τον ωθεί να τη διαβάζει συστηματικά, όπως για παράδειγμα η παρακάτω που επέλεξε ένα έντονο φόντο, μετακίνησε τις καρτέλες στο πλάι και βάζοντας στη θέση τους τις στήλες, έτσι ώστε να οδηγούνται πιο εύκολα οι αναγνώστες στα άρθρα ενδιαφέροντός τους:

 

  • Περιεχόμενο

Ως προς το περιεχόμενο, μια σχολική εφημερίδα και ένα σχολικό περιοδικό είναι καλό να ασχολούνται με πολλά και ποικίλα θέματα, ενδοσχολικά και εξωσχολικά, απλά και σοβαρά. Μπορεί να τύχει μια εφημερίδα να «κολλήσει» με συγκεκριμένες στήλες, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος των συνολικών άρθρων της να αφορούν (και να έχουν περιοριστεί) σε αυτές. Εφόσον όμως σκοπός μιας σχολικής εφημερίδα είναι η παρουσίαση ζητημάτων από τη σκοπιά των μαθητών, το περιεχόμενό της πρέπει να περιλαμβάνει άρθρα διαφόρων ενδιαφερόντων, με πρώτα και κύρια τα των σχολικών δρωμένων (π.χ. αποφάσεις δεκαπενταμελούς, δραστηριότητες, ιδιαίτερα γεγονότα μέσα στη σχολική χρονιά), προκειμένου να ενημερωθούν όλοι οι μαθητές και οι γονείς τους για ό,τι συμβαίνει στο σχολείο τους. Βεβαίως, μεγάλο μέρος του περιεχομένου πρέπει να καταλαμβάνουν και κείμενα των μαθητών που αφορούν σε απόψεις τους περί κοινωνικών και λοιπών ζητημάτων (π.χ. περιβάλλον, διαδίκτυο, μαθητική ζωή κ.ά.), στη γνώμη τους για την τρέχουσα επικαιρότητα (σχολική και μη) και προσωπικές τους εργασίες και επιτυχίες (είτε πρόκειται για του σχολείου είτε για εξωσχολικές δραστηριότητες, για παράδειγμα συμμετοχές σε διαγωνισμούς).

 

  • Συντακτική ομάδα

Συχνό φαινόμενο στις σχολικές εφημερίδες, ειδικά των ιδιωτικών σχολείων, είναι η άτυπη μεν έντονη δε ενασχόληση από τους ίδιους του εκπαιδευτικούς. Αυτό όμως αναιρεί τον σκοπό ύπαρξης της σχολικής εφημερίδας, που είναι η πληροφόρηση της σχολικής κοινότητας για την επικαιρότητα από τους ίδιους τους μαθητές. Μια σχολική εφημερίδα και περιοδικό οφείλει να αποτελεί ένα μέρος έκφρασης και ενασχόλησης του μαθητικού σώματος και μόνο, με τους εκπαιδευτικούς να ενσαρκώνουν τον ρόλο του καθοδηγητή, του βοηθού. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι τα άρθρα πρέπει να συγγράφονται αποκλειστικά από τα παιδιά και οι δάσκαλοι/καθηγητές να τα επιμελούνται. Το Schoolpress δίνει τη δυνατότητα εκχώρησης ρόλων διαχειριστή, αρχισυντάκτη, συντακτών, συνεργατών και συνδρομητών. Εξίσου σημαντικό είναι να γράφουν μαθητές και μαθήτριες από όσο γίνεται περισσότερες τάξεις, έτσι ώστε η συντακτική ομάδα να είναι αντιπροσωπευτική του μαθητικού πληθυσμού του εκάστοτε σχολείου.

 

Επίλογος

Μία ηλεκτρονική σχολική εφημερίδα ή ένα σχολικό περιοδικό είναι ένα χρήσιμο διδακτικό εργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού και ένας χώρος έκφρασης και μάθησης με σπουδαίες δυνατότητες για τους μαθητές. Αποτελεί κομμάτι της σχολικής ζωής, οπότε πρέπει να τη συμπληρώνει και να την αναδεικνύει. Παρέχει μια δίοδο προς την κοινωνία, οπότε πρέπει να ασχολείται με τα ζητήματά της. Είναι μια κατ’ εξοχήν μαθητική ενέργεια, οπότε πρέπει να γίνεται από τους μαθητές. Παραμένει μια εφημερίδα, οπότε πρέπει να κρατάει τα χαρακτηριστικά του είδους. Για όλους τους παραπάνω λόγους, συνιστώ σε κάθε εκπαιδευτικό και μαθητή που είτε εκδίδει ή γράφει σε σχολική εφημερίδα είτε σκέφτεται να φτιάξει μία, να το κάνει σωστά!

 

*Ευχαριστούμε θερμά τους μαθητές Λυκείου, τους γονείς τους και τους καθηγητές τους, που βοήθησαν στη φωτογράφηση για το άρθρο.

 

Ηλ. ταχ.: [email protected]

Ιωάννα Ασυλογιστάκη

Δασκάλα