Σύνταξη άρθρου: Γιαννακοπούλου Ευτυχία

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

 

Το σύμπλεγμα των κτηρίων του Υπουργείου των Εξωτερικών, οδός Βασιλίσσης Σοφίας, Αθήνα

O Ελληνισμός της Διασποράς σήμερα, υπηρεσίες και οργανώσεις 

Αν θα θέλαμε να μιλήσουμε για το πόση είναι η χώρα μας εύκολα διαπιστώνεται  πως Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερη από τα φυσικά της όρια. Από αιώνες, μεγάλο μέρος του πληθυσμού μεταναστεύει σε περιοχές εκτός του εθνικού χώρου. Όταν όμως μιλάμε για τη σύγχρονη μετανάστευση αναφερόμαστε κυρίως σε αυτήν από τον 19ο αιώνα και μετά. Βέβαια στη συνείδηση των περισσοτέρων, ο Ελληνισμός της Διασποράς σχηματίστηκε με τις δύο μεγάλες μεταναστευτικές εκρήξεις, την προπολεμική (δεκαετίες του ’20-’30-’40 ) και τη μεταπολεμική (δεκαετίες του ’60-’70). Ο Ελληνισμός της Διασποράς είναι ενταγμένος σε οργανωμένες δομές από την ελληνική πολιτεία αφενός και από δομές αυτοοργάνωσης αφετέρου. Στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με τις υπηρεσίες καθώς και τις οργανώσεις στις οποίες εντάσσονται οι Έλληνες της Διασποράς και της Ομογένειας.

Υπηρεσίες και Οργανώσεις

Το ΣΑΕ (Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού) ιδρύθηκε το 1995 από Έλληνες ομογενείς και έκτοτε αποτελεί συμβουλευτικό και εισηγητικό όργανο προς τη πατρίδα σε θέματα της Ομογένειας. Προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 του Συντάγματος.Έδρα του ΣΑΕ έχει καθιερωθεί η Θεσσαλονίκη. Με τον ν. 3480/2006  διασφαλίστηκε ο γνωμοδοτικός, εισηγητικός και υποστηρικτικός χαρακτήρας του καθώς βασικός του ρόλος είναι η προσέγγιση των Ελλήνων της Διασποράς και η δημιουργία μιας Παγκόσμιας Δικτύωσης με στόχο το σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων προς το συμφέρον της Ομογένειας. Συγκεκριμένα το ΣΑΕ είναι αρμόδιο για τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και πολιτιστικής κληρονομιάς των απόδημων και ομογενών, την διατήρηση των δεσμών και την ένωση των απόδημων και ομογενών Ελλήνων με τη πατρίδα και με τη χώρα στην οποία διαμένουν.

Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς αποτελείται από 30 βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Στόχος τους είναι η καταγραφή των προβλημάτων των Ελλήνων Ομογενών, η προώθηση της ελληνικής κληρονομιάς, η διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και του φιλελληνισμού. Στις αρμοδιότητες του υπάγεται επίσης η μελέτη και η επίλυση ενδεχόμενων προβλημάτων των Απόδημων Ελλήνων καθώς και η ενίσχυση των σχέσεων των μελών ελληνικής καταγωγής με μέλη άλλων κοινοβουλίων.

Η πα.Δ.Ε.Ε (Παγκόσμια Διακοινοβουλευτική Ένωση Ελληνισμού) ιδρύθηκε το 1996 με πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης και αποτελείται από 200 μέλη προερχόμενα από 27 χώρες μεταξύ των οποίων πρόεδροι, πρώην πρωθυπουργοί, γερουσιαστές , υπουργοί, βουλευτές. Η πα.Δ.Ε.Ε σε συνεργασία με το Σ.Α.Ε διαχειρίζεται ένα ευρύ φάσμα πολιτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών θεμάτων που αφορούν τον απόδημο ελληνισμό . Ως εκ τούτου βασικός σκοπός της πα.Δ.Ε.Ε είναι η δικτύωση και συνεργασία των μελών κοινοβουλίου ελληνικής καταγωγής καθώς και η σύσφιξη των σχέσεων φιλίας μεταξύ τους.

Το Κ.Ε.Π.Π (Κέντρο Εξυπηρέτησης και Πληροφόρησης Πολιτών και Απόδημων Ελλήνων του Υπουργείου  Εξωτερικών) έχει την έδρα του στο ισόγειο της Μεταφραστικής υπηρεσίας του Υπουργείου των Εξωτερικών οδός Αρίωνος 10, Μοναστηράκι. Το Κ.Ε.Π.Π είναι αρμόδιο για την ταχύτερη εξυπηρέτηση των Ελλήνων της Διασποράς σε ό,τι αφορά στις συναλλαγές τους με το δημόσιο αποτελώντας τα σημεία επαφής των Δημοσίων υπηρεσιών με τους πολίτες.

  • Η Γ.Γ.Α.Ε (Γενική Γραμματεία Απόδημου  Ελληνισμού) ιδρύθηκε το 1983 και βασικός της σκοπός είναι η ενδυνάμωση των δεσμών των Ελλήνων της Διασποράς με την Μητέρα Πατρίδα. Η Γ.Γ.Α.Ε είναι αρμόδια για τη διατήρηση της εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας της Διασποράς καθώς  για τη διάδοση και προβολή του Ελληνικού πολιτισμού. Επίσης εστιάζει στην ενεργό συμμετοχή όλων των ελληνικών ιδρυμάτων και θεσμών κυρίως εκπαιδευτικού χαρακτήρα στη  διαδικασία ανάληψης πρωτοβουλιών και χάραξης πολιτικής ως προς την Ομογένεια.

Τέλος, είναι η πληθώρα των ομογενειακών οργανώσεων του Υ.Π.Ε.Ξ (Υπουργείο Εξωτερικών) οι οποίες έχουν χαρακτήρα ενωσιακό. Διατηρούν την ταυτότητα μεταξύ των απόδημων Ελλήνων, συγκροτούν ομάδες πίεσης στην εξουσία και στις δομές διακυβέρνησης και της Ελλάδας και των χωρών διαμονής των αποδήμων.

Ο Απόδημος Ελληνισμός σήμερα

Η ιστορία της ελληνικής διασποράς είναι ένα μακραίωνο ζήτημα κοινωνικού, οικονομικού ,πολιτικού και πολιτιστικού χαρακτήρα, το οποίο έκανε την εμφάνισή του κατά τη δεύτερη χιλιετία π.Χ. . Χωρίζεται σε τρεις μεγάλες περιόδους, όπως αναφέραμε και στην αρχή του άρθρου μας. Η τελευταία, που είναι η  παρουσιαζόμενη στο  παρόν άρθρο ως σύγχρονη μετανάστευση, μας απασχολεί περισσότερο. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που προέρχονται από τη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού (τα οποία αφορούν σε μεταναστευτικές ροές Ελλήνων από το 2010 συνεπεία της οικονομικής κρίσης, προς χώρες ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη χώρα μας και τον Απόδημο Ελληνισμό) η σύγχρονη κατανομή των Απόδημων Ελλήνων ανά ήπειρο στον κόσμο είναι η ακόλουθη:

  • Αμερική: 61% ( περί τα 3.000.000 )
  • Ευρώπη: 23% ( περί το 1.000.000)
  • Ωκεανία: 13% (συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας περί τους 650.000 με 700.000)
  • Αφρική: 2% ( περί τους 100.000)
  • Ασία: 1%  ( περί τους 100.000)

Σε γενικές γραμμές βάσει των τελευταίων εκτιμήσεων της Γενικής        Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού περισσότεροι από 5.000.000 πολίτες ελληνικής καταγωγής ζουν σε χώρες του εξωτερικού.

Επίλογος

Σήμερα, η συζήτηση στρέφεται στο κατά πόσο οι καινούργιοι Έλληνες μετανάστες της κρίσης εντάσσονται ή έχουν λόγο να ενταχθούν στις δομές, που παρουσιάσαμε. Αυτό θα μας απασχολήσει σε προσεχές μας άρθρο.

 

Πηγές:

 

 

Ηλ.Ταχ.: [email protected]

Ευτυχία Γιαννακοπούλου

Διοικητικός – Νομικός – Κοινωνικός Επιστήμονας

 

Ευτυχία Κρυστάλλη

Πολιτικός Επιστήμονας-Διεθνολόγος