Σύνταξη άρθρου: Ευγενία Γεωργακοπούλου

Επιμέλεια : Κωνσταντίνος Ουρανός

 

Η 14η Νοεμβρίου έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη. Είναι η βασική εκστρατεία σε παγκόσμιο επίπεδο για την ευαισθητοποίηση του κοινού στο πρόβλημα του Διαβήτη. Σκοπός της είναι η ενημέρωση για τα αίτια, τα συμπτώματα και τα χαρακτηριστικά, τις επιπλοκές και τη θεραπεία της πάθησης αυτής. Η ενημέρωση με τη σειρά της θα κάνει πολλούς ανθρώπους πιο προσεκτικούς στη διατροφή τους και πιο ευαίσθητους απέναντι σε όσους πάσχουν από τις διάφορες μορφές Διαβήτη. Έτσι και οι κυβερνήσεις θα μπορούν πολύ πιο εύκολα να χρηματοδοτήσουν την έρευνα και τις υποδομές, οι οποίες χρειάζονται για την πρόληψη και τη θεραπεία του. Και η υγεία είναι θέμα Πολιτικής.

Αυτή τη στιγμή 350 εκατομμύρια άνθρωποι νοσούν παγκοσμίως από την χρόνια αυτή πάθηση, της οποίας η συχνότητα τα τελευταία 30 χρόνια αυξάνεται με πολλαπλάσιους ρυθμούς από ό,τι στο παρελθόν. Μόνο η αύξηση σε ηλικίες κάτω των 5 ετών είναι 5% ! Κάθε χρόνο 120 Ελληνόπουλα παρουσιάζουν Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) τύπου I.

Ο Σακχαρώδης διαβήτης παρουσιάζεται κυρίως σε νέους ανθρώπους, μικρότερους των 40 ετών, με ιδιαίτερη έξαρση σε παιδιά 12-13 ετών. Παρουσιάζεται έντονα επίσης και σε νέους κοντά στην ηλικία των 30 χρόνων.
Ο ΣΔ τύπου I γνωστός και σαν Παιδικός ή Νεανικός Διαβήτης, αφορά στο 10% των Διαβητικών, καθώς οι περισσότεροι πάσχουν από τύπο II. Είναι μια αυτοάνοση μεταβολική διαταραχή, στην οποία ο ίδιος ο οργανισμός, για άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους – αν και ως επί το πλείστον ενοχοποιούνται διάφορες ιώσεις- καταστρέφει όλα τα υπερπολύτιμα παγκρεατικά κύτταρα, τα οποία παράγουν την ινσουλίνη, την ορμόνη που ελέγχει τη γλυκόζη του αίματος (σάκχαρο).

Ο ΣΔ τύπου II, αν και λιγότερο συχνός σε πολύ μικρά παιδιά, μπορεί να συμβεί, όταν δεν παράγεται αρκετή ινσουλίνη στον οργανισμό ή η ινσουλίνη, αν και παράγεται, δεν λειτουργεί σωστά. Ο τύπος αυτός συσχετίζεται στενά με τις διατροφικές συνήθειες και την παχυσαρκία.
Η κληρονομικότητα στον ΣΔ τύπου I παίζει μικρό ρόλο, όχι πάνω από 5% στην εκδήλωση της νόσου. Αντιθέτως στον ΣΔ τύπου II η κληρονομική συσχέτιση είναι ξεκάθαρη καθώς και η σχέση με το αυξημένο βάρος, το οποίο επιταχύνει την εκδήλωση της πάθησης.

Τα συμπτώματα

Τα φυσιολογικά επίπεδα Σακχάρου στο αίμα είναι 70-100 mg. Όταν οι τιμές νηστείας είναι >126 mg/dl, τότε θεωρούνται διαγνωστικές για Σακχαρώδη Διαβήτη, δηλαδή το παιδί έχει Σακχαρώδη Διαβήτη.
Το σύνηθες είναι να υπάρχουν έντονα συμπτώματα υπεργλυκαιμίας, που οι γονείς σίγουρα  προσέχουν και πρέπει να πάνε το παιδί στον γιατρό και για εξετάσεις. Σοβαρές ενδείξεις είναι επίσης οι πιο «βαριές» πάνες στα μωρά ή και το «βρέξιμο του κρεβατιού» σε αυξημένο βαθμό και συχνότητα σε σύγκριση με το άμεσο παρελθόν. Ακόμη, η έντονη διούρηση κατά τη διάρκεια της νύχτας. Συνέπεια είναι το παιδί πίνει περισσότερα υγρά, αφού ο οργανισμός χάνει μεγάλες ποσότητες υγρών, χωρίς όμως να ξεδιψάει.

Επιπλέον οι θερμίδες που καταναλώνει, «χάνονται» στα ούρα. Έτσι αρχίζει η πολυφαγία, χωρίς όμως να αυξάνεται η σωματική μάζα. Αντιθέτως εκδηλώνεται απώλεια βάρους κι αίσθημα κόπωσης και εξάντλησης.
Ο Διαβήτης είναι μια ασθένεια που, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, θεωρείται ισόβια. Αλλάζει τον τρόπο ζωής του παιδιού και της οικογένειας για πάντα…

Η αντιμετώπιση

Το παιδί οφείλει να παίρνει καθημερινά την ινσουλίνη του, αδιαλείπτως! Επίσης πρέπει να εκπαιδευτεί το ίδιο και οι γονείς του στη διαδικασία χορήγησής της και στη μέτρηση της τιμής του Σακχάρου αίματος για την αποφυγή υπέρ- ή υπογλυκαιμίας, η οποία δημιουργεί επιπλοκές. Ένα παιδί με Σακχαρώδη Διαβήτη ακολουθεί συγκεκριμένη διατροφή, στα πρότυπα της μεσογειακής. Το πάρα πολύ σημαντικό είναι η μητέρα να βοηθήσει το παιδί να μάθει να υπολογίζει μόνο του την ποιότητα και ποσότητα της τροφής του, ώστε να μπορεί να λειτουργεί αυτόνομα μεγαλώνοντας. Οι βασικές διατροφικές ανάγκες ενός παιδιού ή ενός εφήβου, που πάσχει από ΣΔ δεν διαφέρουν από αυτές των συνομηλίκων του.

Είναι απαραίτητα τα τρία βασικά γεύματα την ημέρα (πρωινό – μεσημεριανό – βραδινό) κι ενδιάμεσα 1-2 μικρογεύματα, με κατανάλωση, απαραίτητα, υδατανθράκων (ζυμαρικά, ρύζι, πατάτες, όσπρια, φρούτα, λαχανικά). Η πρωτεΐνη να προέρχεται από άπαχο κρέας και γαλακτοκομικά, χαμηλά σε λιπαρά. Χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή με τα γλυκίσματα, τους χυμούς, τα έτοιμα γεύματα. Αυτά όλα επιτρέπονται μόλις 1-2 φορές την εβδομάδα.

Τα γλυκίσματα είναι καλύτερα να τα παίρνει κοντά στα γεύματα, εκεί που υπάρχει και η μεγαλύτερη δράση της ινσουλίνης.
Απαραίτητο είναι το παιδί να διατηρεί το βάρος του σε φυσιολογικά επίπεδα.
Να ασκείται όσο πιο συχνά (τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα), καθώς η άσκηση βελτιώνει τη δράση της ινσουλίνης.
Να είναι σε τακτική επαφή με τους θεραπευτές του, να κάνει επίσης τον τακτικό έλεγχο του σακχάρου του αίματος. Αυτό είναι άκρως απαραίτητο για την την πρόληψη πιθανών επιπτώσεων της ασθένειας, που μπορεί να είναι ακόμη και η τύφλωση ή και η απώλεια άκρων.

Οι γονείς με τη διάγνωση του ΣΔ στο παιδί τους ανησυχούν, φοβούνται, νοιώθουν απογοήτευση, άγχος, στενοχώρια. Πρέπει να ενημερωθούν και να ενημερώσουν το σχολείο του παιδιού. Έχουν να διαχειριστούν και τον εαυτό τους: Να μη γίνουν υπερβολικοί, αγχωτικοί,  υπερπροστατευτικοί. Επίσης να μπορούν να καθοδηγήσουν ψύχραιμα και σωστά το παιδί, ώστε να προσέχει, να είναι πειθαρχημένο, να αναγνωρίζει τα συμπτώματα, να αντιμετωπίζει τους γύρω του.

Το παιδί ξαφνικά βρίσκεται να αγωνιά για την υγεία του, η ζωή του είναι γεμάτη απαγορεύσεις, αισθάνεται άτυχο, αδικημένο, καταπιεσμένο, διαφορετικό, περιθωριοποιημένο. Για την πετυχημένη αντιμετώπιση όλου αυτού του ζητήματος είναι απολύτως αναγκαία η υποστήριξη όλης της οικογένειας από μια μεγάλη ομάδα ειδικών (παιδοδιαβητολόγο, ψυχολόγο, διαιτολόγο), οι οποίοι θα χορηγήσουν τη θεραπευτική αγωγή, θα συμβουλεύουν για  τη διατροφή, θα διδάξουν νέες συμπεριφορές και γενικότερα θα βοηθήσουν και να αντιμετωπιστεί, με όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικούς ρυθμούς, η νόσος.

Τα ευχάριστα νέα

Από τους ερευνητές υπάρχει αισιοδοξία κι ευχάριστα νέα. Στα εργαστήρια κατάφεραν  να παραγάγουν, για πρώτη φορά, δισεκατομμύρια ανθρώπινα κύτταρα – βήτα! Τα κύτταρα – βήτα είναι αυτά, που παράγουν ινσουλίνη και που δε λειτουργούν πια στο πάγκρεας των παιδιών με Σακχαρώδη Διαβήτη. Οι πρώτες δοκιμές σε ανθρώπους αναμένεται να αρχίσουν σε λίγα χρόνια.

Βλέπουμε λοιπόν αισιόδοξα το μέλλον. Όμως μέχρι την ολοκλήρωση των μελετών και την ολοκλήρωση της νέας αυτής θεραπείας, πρέπει παιδιά και γονείς να οπλιστούν με κουράγιο, να ζητήσουν βοήθεια από τους ειδικούς και να συνεργάζονται αρμονικά.
Οι γονείς πρέπει να θυμούνται πάντα πως τα παιδιά τους μπορούν και πρέπει να ζουν μια φυσιολογική ζωή.

 

 

ΠΗΓΕΣ 

 

 

Ηλ. Ταχυδρομείο : [email protected]

Γερογιάννη Αναστασία

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης

 

Ηλ. Ταχυδρομείο : [email protected]

Λαδοπούλου Ιζαμπέλα

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης

 

Ηλ. Ταχυδρομείο : [email protected]

Σύλβια Μάρκο

Νοσηλεύτρια

 

Θεοχαρίδου Ναταλία

Τεχνολόγος Τροφίμων