Σύνταξη άρθρου: Σοφία Αλεξανδροπούλου

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Ένα από τα πλέον βασικά μαθήματα του σχολείου είναι (ή οφείλει να είναι) το μάθημα της Φυσική Αγωγής ή Γυμναστικής, όπως πιο απλά λέγεται. Ορθώς το μάθημα αυτό ξεκινά από τις πρώτες τάξεις, αυτές του Νηπιαγωγείου, καθώς άπτεται άμεσα της σωματικής αρμονίας και ανάπτυξης των μαθητών, εν προκειμένω, των πολύ μικρών παιδιών, που το σώμα τους βρίσκεται στα πρώτα στάδια της διάπλασής του. Ας δούμε λοιπόν σε τι συνίσταται το μάθημα της Φυσικής Αγωγής στο νηπιαγωγείο.

Οι άμεσοι στόχοι της Φυσικής Αγωγής στο νηπιαγωγείο

Ο πρώτιστος στόχος του νηπιαγωγείου είναι να μπορέσουν τα νήπια να αποκτήσουν τις βασικές κινητικές δεξιότητες και εμπιστοσύνη στο σώμα τους, ώστε να μπορέσουν να αναπτύξουν την αυτοέκφρασή τους και την κοινωνικότητά τους. Το αποτέλεσμα αυτών είναι ευρύ και καλύπτει το ότι τα νήπια θα αναπτυχθούν ολόπλευρα κι όχι μόνο στο σώμα αλλά και στο συναίσθημα, στον νου τους, στις κοινωνικές τους δεξιότητες. Το τελευταίο συνιστά πρωταρχικό στόχο του μαθήματος καθώς το παιχνίδι, η ομαδική εκγύμναση και η άθληση αποτελούν σημαντικά γεγονότα της κοινωνικής ζωής των παιδιών. Αυτά όλα επιτυγχάνονται, όταν ο/η γυμναστής/στρια οργανώνει τις απαραίτητες βιωματικές αλλά και ευχάριστες δράσεις με πυρήνα τον βασικό τρόπο κατανόησης των πραγμάτων από τα νήπια, το παιχνίδι.

Τα προνήπια και τα νήπια θα μάθουν:

•  τα μέρη του σώματός τους και τι μπορούν να κάνουν (άνω και κάτω άκρα, να περπατούν, να σηκώνουν χέρια και πόδια κ.λπ.),

• να γνωρίζουν προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούν (μπροστά, πίσω ,πλάγια κ.τλ.),

• να συντονίζουν (χέρια-πόδια, μάτια-χέρια, μάτια-πόδια),

• να μαθαίνουν το σώμα τους σε σχέση με τον χώρο στον οποίο βρίσκονται, δηλαδή να εντοπίζουν αν υπάρχουν άλλα παιδιά ή αντικείμενα, να μπορούν να αποφύγουν τυχόν εμπόδια, να μπορούν, αν χρειαστεί, να σκύψουν ή να κάνουν ένα αλματάκι, για να τα αποφύγουν, να κατανοούν τις αποστάσεις γύρω τους,

• να σταθεροποιούν το σώμα τους καθώς κινούνται αλλά και να σταματούν σωστά,

• να αντιλαμβάνονται προκαθορισμένα σημεία στον χώρο και την κίνηση προς ή από αυτά.

Για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί, ο/η γυμναστής/στρια χρησιμοποιεί τις εξής τεχνικές/κινήσεις/μέσα:

Κίνηση των παιδιών στον χώρο

• βάδιση (γρήγορη και αργή),

• επιτόπιο άλμα,

• άλματα (συνεχόμενα ή μη),

• τρέξιμο,

• αναρρίχηση (πέλματα και παλάμες στο έδαφος και κίνηση εμπρός ή στο πλάι),

• κουτσό. 

Τα παιδιά αποκτούν την ικανότητα να ελέγχουν τις κινήσεις του σώματός τους

• ισορροπία,

• στροφή,

• περιστροφή γύρω από τον άξονά του,

• κύλιση σώματος,

• ανακατεύθυνση κατά τη βάδιση ή το τρέξιμο,

• διάταση,

• επαφή με το έδαφος,

• σταμάτημα κίνησης,

• δίπλωση,

• αιώρηση (κρεμιέμαι από ένα σταθερό σημείο και κάνω κίνηση μπρος-πίσω),

 

Συνεργασία με άλλους στον χώρο και χρήση αντικειμένων (μπάλα ή στεφάνι ή άλλο)

• πιάνω-πετώ,

• τραβώ-σπρώχνω,

• χτυπώ με το χέρι,

• χτυπώ με το πόδι (κλωτσώ),

• ρίχνω ψηλά,

• σημαδεύω και ρίχνω.

 

Παράμετροι, τις οποίες το παιδί μαθαίνει να ελέγχει

• ο χρόνος (αργά-γρήγορα, στιγμιαία-παρατεταμένα, ακαριαία, ελεγχόμενα),

• η δύναμη (δυνατά, μέτρια, ελαφρά),

• η κατεύθυνση (μπρος-πίσω, πάνω-κάτω, πλαγίως, διαγωνίως),

• το επίπεδο/ύψος από το έδαφος (χαμηλά, μεσαία, ψηλά),

• ο ρυθμός (συντονίζω),

• ο συγχρονισμός (αλληλουχίες),

Αντικείμενα (δέντρα, στύλοι, μπάρες, εμπόδια κ.ά.) και κίνηση του παιδιού

• μέσα-έξω,

• γύρω από,

• μπροστά-πίσω,

• πάνω από-κάτω από,

• γύρω από-μέσα από.

 

Η συνέργεια του παιδιού με άλλα άτομα 

• μόνος/η,

• μαζί,

• ομάδα/ομάδες,

• ζευγαράκια,

• ταυτοχρόνως,

• εναλλάξ,

• «καθρέπτισμα» (αντικρυστά),

• «σκιά» (από πίσω).

Με αυτές τις τεχνικές και τα μέσα επιτυγχάνονται λοιπόν οι προαναφερθέντες απαραίτητοι στόχοι για τα νήπια. Οι στόχοι αυτοί συνιστούν τις λεγόμενες «βασικές κινητικές δεξιότητες», τις οποίες και πρέπει να αποκτήσει το παιδί στο νηπιαγωγείο, οπωσδήποτε! Για να επιτευχθούν, είναι απαραίτητο, πέρα από τον ομαδοσυνεργατικό χαρακτήρα των δράσεων του μαθήματος, να γίνεται εξατομικευμένη υποστήριξη του νηπίου βάσει της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του, τις ατομικές ικανότητες, τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις του, τις πραγματικές του ανάγκες, τη συναισθηματική ωρίμανση του παιδιού και την εξοικείωση με το νέο κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται καθώς το προνήπιο και το νηπιαγωγείο είναι για τα παιδάκια καινούργιοι χώροι.

 Επίλογος του Εκδότη 

Από το παρόν άρθρο διαπιστώνεται πως, αναντίρρητα, η Γυμναστική δεν είναι απλώς η ευχάριστη στιγμή της σχολικής ημέρας αλλά πως πρόκειται για σοβαρή διαδικασία με προφανείς στόχους, με στιβαρή επιστήμη και πολλή δουλειά από τον εκπαιδευτικό αλλά και από τα παιδάκια. Αναρωτιέται εύλογα κανείς γιατί το μάθημα αυτό δεν είναι καθημερινό στο πρόγραμμα των σχολείων. Δε θα έπρεπε;

Πηγές

Φυσική Αγωγή Νηπιαγωγείου Βιβλίο Εκπαιδευτικού (2007). Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτ. Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα.

Φωτεινή Μασσού (2011). Φυσική Αγωγή για τις μικρές ηλικίες. Συνέδριο Αθλητικής Επιτροπής Π.Ο.Ε.Δ. Λεμεσού, 22 Ιανουαρίου 2011, Λεμεσός.

Γεώργιος Μπούμπας (2002). Γενικοί Στόχοι της Φυσικής Αγωγής-Επιμέρους Στόχοι.

 

Ηλ. Ταχ.:[email protected]

Σοφία Αλεξανδροπούλου

Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής