Σύνταξη άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου του άρθρου είναι απερίφραστα καταφατική. Ναι, τα παιδιά και οι έφηβοι όχι μόνο μπορούν αλλά και επιβάλλεται να διαβάζουν κόμιξ!

Γιατί να διαβάζουν τα παιδιά εικονογραφημένα

Οι λόγοι είναι πολλοί, συγκεκριμένοι και σοβαροί. Ας τους δούμε.

• Δεν υπάρχει παιδί που να μην τα λατρεύει και να μην του αρέσει να τα διαβάζει. Ακόμη και τα παιδιά που απεχθάνονται το διάβασμα, απολαμβάνουν πολύ ένα εικονογραφημένο. Αν κάποιο παιδί «μισεί» το διάβασμα, αγοράστε του κόμιξ! Είναι ένα πρώτο και σοβαρό βήμα στη διόρθωση ενός προβλήματος.

• Είναι όμορφα, «λαμπερά», ενδιαφέροντα και πολύ συχνά αποτελούν ένα μικρό έργο τέχνης, ακόμη και τα ευρείας κυκλοφορίας. Κατά συνέπεια, ο μικρός αναγνώστης αποκτά επαφή με μια αισθητική.

• Συνιστούν Τέχνη, με την οποία το παιδί έρχεται σε επαφή χωρίς να το καταλάβει και με τρόπο διασκεδαστικό. (Τα κόμιξ αποκαλούνται η «9η Τέχνη»). Πολλά κόμιξ είναι αριστουργήματα στο είδος τους ενώ άλλα θεωρούνται σταθμοί στην εμπέδωση της υψηλής «ποπ κουλτούρας».

• Αντιμετωπίζουν «στα ίσια» τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και το διαδίκτυο! Φυσικά χωρίς κανένα από τα αρνητικά αυτών, που, όπως γνωρίζουμε, είναι ουκ ολίγα. Τα περισσότερα παιδιά ευχαρίστως βυθίζονται στην απόλαυση του κόμιξ ξεχνώντας, έστω και προσωρινά, τις οθόνες υπολογιστών και κινητών.

• Η ικανότητα και η προσπάθεια που απαιτείται για την ανάγνωση ενός εικονογραφημένου είναι μεγάλη και σύνθετη. Το παιδί και ο έφηβος πρέπει να μπορούν να συνδυάζουν το κείμενο των διαλόγων ενός κόμιξ με την εικόνα αυτή καθεαυτή (δράση) αλλά και με τη στυλιζαρισμένη απόδοση (ύφος) του εκάστοτε δημιουργού. Από αυτά συναγάγεται και η ιστορία/αφήγηση αλλά και η αίσθηση/πλαίσιο του εκάστοτε εικονογραφημένου. Αυτά τα δύο είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα, που όμως αξεδιάλυτα στο μυαλό του αναγνώστη λειτουργούν και διαπλάθουν. «Γεννούν» νοημοσύνη. Προκαλούν απόλαυση.

• Εξάπτουν τη φαντασία. Και όσον αφορά στη φαντασία ό,τι και να πει κανείς για τα κόμιξ είναι λίγο: προϊστορία, επιστημονική φαντασία, παραμυθία, ιστορία, λογοτεχνία, θέατρο, σάτυρα, φανταστικοί κόσμοι από το μηδέν, «σούπερ ήρωες», οικογενειακές ιστορίες, «κοινωνικό» κόμιξ, ο κόσμος των ζώων, φανταστικά πλάσματα, μυθολογία, «γκράφικ νόβελ» είναι μερικοί από τους «τόπους» της φαντασίας για τα παιδιά και τους νέους, μέσα στο κόμιξ. Πλούτος απέραντος.

• Εντείνουν και ενισχύουν τη δημιουργικότητα του παιδιού και του εφήβου. Πολλά παιδιά και έφηβοι παρακινούμενα από τις αναγνώσεις κόμιξ δημιουργούν, με πολλή φαντασία, μεράκι και ταλέντο, τα δικά τους εικονογραφημένα. Αυτό συνιστά μεγάλη νίκη απέναντι στη χαύνωση του Διαδικτύου, την παθητικότητα και την πνευματική αδιαφορία και ακηδία. Συν του ότι έτσι γεννιέται ένας καλλιτέχνης…

• Μπορούν και τα διαβάζουν όλες οι ηλικίες. Ο «Λούκυ Λουκ», φέρ’ ειπείν, διαβάζεται από την Τετάρτη δημοτικού έως και από φοιτητές. Κατά συνέπεια τα κόμιξ συνιστούν μία ευρεία κοινωνική και πολιτισμική αναφορά ανάμεσα στους νέους.

 

Επίλογος

Οι γονείς συνηθίζουν να αγοράζουν βιβλία με εικονογραφημένες ιστορίες, όταν τα παιδιά τους βρίσκονται στο ηλικιακό φάσμα από το προνήπιο έως και τη β’ δημοτικού. Μετά τα εικονογραφημένα παραμερίζονται καθώς η εκδοτική βιομηχανία στρέφει τον γονιό/καταναλωτή σε άλλα προϊόντα της παραγωγής της καθώς θέλει να πουλήσει. Το συμφέρον όμως του παιδιού είναι αλλού: και βιβλίο της εκάστοτε ηλικίας του αλλά και κόμιξ! Για όλους τους λόγους που έχουμε προαναφέρει!

Τα κόμικ (comic) ή κόμιξ ή εικονογραφημένα, επί το ελληνικότερον, έχουν μεγάλη παρουσία στη χώρα μας. Η μεγάλη έκρηξη όμως έγινε αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ιστορία τους μακρά και πολύ ενδιαφέρουσα. Αξίζει κανείς να την ψάξει.

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Κωνσταντίνος Ουρανός

Δάσκαλος